Prof. Dr. Cihan: Kanlı tükürük, akciğer kanserinde birinci bulgu olabilir
Seher Alp
5 min read
Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Şener Cihan, 1-30 Kasım Akciğer Kanseri Farkındalık Ayı hasebiyle akciğer kanseri hakkında açıklamalarda bulundu.
Akciğer kanserinin tarifini yapan Prof. Dr. Şener Cihan, “Akciğerler göğüs kafesimiz içinde bulunan sağ ve sol olmak üzere iki adet olan ve havadaki oksijeni alveol dediğimiz yapılarla kana aktaran bir organdır. Havanın iletilmesinden sorumlu olan akciğer kısımları ise bronş ve bronşiol olarak isimlendirilir. Akciğerin bu kısımlarından kaynaklanan kanserlere, akciğer kanseri denir. Tekrar akciğerin bünyesindeki farklı hücrelerden kaynaklanan kanserler de olabilir. En sık görülen akciğer kanseri çeşitleri adenokanser, yassı hücreli kanser ve küçük hücreli akciğer kanseridir” diye konuştu.
ÇEVRESEL FAKTÖRLER NEDEN OLABİLİR
Akciğer kanserinin neden oluştuğuna değinen Prof. Dr. Şener, “Tüm kanserlerde olduğu üzere esas iki neden vardır. Genetik nedenler ve çevresel nedenler. Akciğer kanseri çevresel neden olarak isimlendirebileceğimiz sigara ile bağı en net formda tanımlanmış kanser cinsidir. Sigara içimi akciğer kanseri için en değerli nedenlerin başında gelir. Bu bağ toplumumuz birçok bölümü tarafından da bilinmektedir. Çevresel nedenlere örnek olarak beyaz toprak denen asbest de örnek olarak gösterilebilir. Bilhassa akciğer zarı kanserine neden olan asbest Eskişehir, Sivas ve Diyarbakır’da epeyce fazla bulunmaktadır” dedi.
50-70 YAŞ ARALIĞI RİSK ALTINDADIR
Akciğer kanserinin görülme sıklığından bahseden Prof. Dr. Cihan, “Akciğer kanseri görülme sıklığı yaşla birlikte artar zira çevresel karsinojenlere maruziyet mühleti artmıştır. 50-70 yaş kümesinde daha sık tespit edilir. Lakin 25 paket/yıl (günde içilen paket sayısı ve içilen yıl sayısının çarpımı) üzeri bedeller kanser geliştirme riski altındadır. Tarihi gelişimine baktığımızda erkeklerde daha sıklıkla görülen akciğer kanseri, vakit içerisinde bayanların da daha fazla sigara içmeye başlaması nedeniyle daha fazla görülmeye başlamıştır. Lakin sevindirici bir bulgu olarak 2013 yılında kanser tarama ve tedbire hedefli tekniklerin devreye girmesi ile akciğer kanseri görülme oranı son 10 yılda sabit kalmıştır. Tarama prosedürlerinin devreye girmesiyle erken devirde tespit edilen akciğer kanseri oranı artarken ileri evrede tespit edilen akciğer kanseri oranı azalmıştır” formunda konuştu.
SİGARA TÜKETİMİNİN FAZLA OLMASI KANSER GÖRÜLME ORANINI ARTIRIYOR
Gelişmiş ülkelerde akciğer kanserinin görülme oranının azalmadığını söyleyen Cihan, “Bunun en büyük nedeni sigara içilmesine karşı yürütülen kampanyalar ve alınan tedbirlerdir. Maalesef gelişmekte olan ülkelerde sigara ve öteki kimyasal karsinojen unsurlara maruziyetin fazla olması nedeniyle bu kanser görülme sıklığı yıllar içinde artmaktadır” açıklamasında bulundu.
TÜMÖR HİÇBİR BELİRTİ VERMEDEN AKCİĞERDE BÜYÜYEBİLİR
Akciğerin, teneffüs yolları (bronş, alveol) ile damarların iç içe olduğu bir organ olduğunu belirten Prof. Dr. Cihan, akciğer kanserinin belirtilerini şöyle anlattı:
“Akciğerde gelişen bir kitle damar bütünlüğünü bozacak olursa kan tükürme (hemoptizi) birinci bulgu olabilir. Yeniden tümör boyutu küçük dahi olsa nefes yollarını tıkayabileceği için şahısta nefes darlığı oluşabilir. Kitlenin ya da akciğer zarında biriken sıvının irritasyon tesiri ile inatçı kuru öksürük olabilir. Bütün bunlara karşın, tümör hiçbir bulgu vermeden de akciğer içinde büyük boyutlara ulaşabilir. Bu nedenle akciğer kanseri de tarama kapsamına alınmıştır.”
SİGARADAN UZAK DURULMALI
Akciğer kanserlerinin yüzde 80’inden sigaranın sorumlu olduğunu lisana getiren Prof. Dr. Cihan, “Dolayısıyla sigaradan uzak durmak en kıymetli risk faktörünü ortadan kaldıracaktır. Maalesef sigara bırakılmış bile olsa kanser riski 15 yıla kadar devam etmektedir. Bu nedenle sigaranın erken periyotta bırakılması kıymet taşımaktadır. Öteki değerli risk faktörü asbest üzere kimyasallardır. Kullanımlarının yasaklanması üzere alınan tedbirler kanser riskini azaltmaktadır. Akciğer direk sindirim sistemi ile ilgili bir organ olmadığından beslenme üslubundan çok beslenme içeriğine dikkat edilmelidir. Akciğer kanseri önlenmesi hedefiyle yapılan kapsamlı çalışmalarda bilhassa sigara içenlerde A vitamini desteğinin kanser riskini artırdığı gösterilmiştir. Tıpkı formda E vitamini de tartışmalıdır. Bu nedenle kanser önlemek maksadı ile denetimsiz besin desteklerinden uzak durulmalıdır” tabirlerini kullandı.
ERKEN TEŞHİS HAYLİ ÖNEMLİ
Tüm kanserlerde olduğu üzere akciğer kanserini de yenmenin mümkün olduğunu vurgulayan Cihan, “Ancak burada en değerli faktör erken teşhistir. Erken teşhis hayat kurtarır diyoruz. Erken teşhis edilememiş ileri olgularda ise yeni tedavi prosedürleri ile muvaffakiyet elde etmek mümkündür. Hastalığın evresi ne kadar ileri ise tedavi zorluğunun artacağı unutulmamalıdır” dedi.
AKCİĞER KANSERİ TEDAVİSİNDEKİ YENİ GELİŞMELER
Tedavi yollarını da anlatan Dr. Cihan, şu bilgileri paylaştı:
“Erken devirde cerrahi ile tümör çıkarılmaktadır. Cerrahi sonrası yapılan patolojik değerlendirmede kemoterapi ve radyoterapi devreye girmektedir. Teşhis evresinde cerrahi bahtını kaybetmiş olgularda kemoterapi ve radyoterapi şahsa özel olarak değerlendirilmekte ve uygulanmaktadır. Akciğer kanseri, teşhisi ve tedavisi son yıllarda en çok değişen kanser çeşididir. Klasik kemoterapinin yanına amaca yönelik tedaviler (EGFR, ALK, ROS-1 üzere hedefler) ve immünoterapi (PDL-1 üzere immünojenik hedefler) en sık uygulanan yeni tedavi metotlarıdır. Bunların yanında, tümörün genetik imzası çıkarılarak o tümöre has maksada yönelik tedaviler de uygulanmaktadır”
